donderdag 21 juli 2011

31 Duizend of Een Amsterdam

Begin van deze maand kon je Duizend en Eén verhalen horen op de conferentie Duizend en Eén Amsterdam. Zoveel verhalen van hoeveel Amsterdam? Zijn we nu één of niet? Dat is ook het onderwerp van de sciptie van Timo Otter. Onlangs studeerde hij af aan de UvA met een onderzoek naar de cultuurverandering binnen de gemeente Amsterdam in de afgelopen 10 jaar.

Dat is toch aardig. Mijn onderzoek ligt stil en ineens komt er totaal onverwacht een onderzoeksresultaat (indirect maar toch) uit rollen. Van de week ontving ik de scriptie van Timo waar ik aan heb mee gewerkt. Hij heeft onderzocht in hoeverre we ons onderdeel voelen van één Amsterdam, met als deelvraag welke rol de huisstijl daarin heeft gespeeld. Om daar achter te komen heeft hij een aantal collega’s geïnterviewd.

80% versus 20%
Timo stelt in zijn conclusie dat het idee dat alle gemeentelijke onderdelen voor 80% overeenkomen en maar 20% van elkaar verschillen, één Amsterdam dus, slechts in abstracte zin wordt onderschreven, maar niet wordt herkend in de dagelijkse praktijk van het eigen werk. Dus als het er op aan komt, doet iedereen toch zijn eigen ding. Dat neemt niet weg dat de respondenten onderlinge samenwerking belangrijk vinden, en daarbij vinden ze ook dat die samenwerking is toegenomen. Op naar gemeentebrede eenheid dus? Niet helemaal, zo blijkt verder in het onderzoek.



Bijdrage huisstijl omstreden
De gemeentebrede huisstijl heeft niet direct bijgedragen aan een gevoel van eenheid. Belangrijker voor dat gevoel van eenheid zijn structurele veranderingen als het Servicehuis Personeel en het algemene telefoonnummer 14020. De huisstijl heeft meer een externe dan een interne functie gehad.
Want de respondenten vinden het belangrijk om als gemeente Amsterdam naar buiten toe één gezicht te hebben, intern doet het er niet echt toe: er zijn nu eenmaal veel onderlinge verschillen, daar heeft de huisstijl weinig mee van doen. Sterker nog, laten we Amsterdammers daar vooral niet vermoeien. ``De één-concern gedachte moet naar buiten toe worden uitgedragen, ook al werkt het intern nog niet.´´ Niet echt één Amsterdam dus.



Identiteit versus visuele identiteit
Maar waar staat onze huisstijl dan voor? Een visuele identiteit met daaronder een veelvoud aan verschillende deelidentiteiten die samen de gemeente Amsterdam vormen? Het zichtbare topje van de ijsberg straalt eenheid uit, terwijl zich daaronder allerlei verschillen manifesteren die niet interessant zouden zijn voor de buitenwereld? Dat is wat de ondervraagde collega´s hier eigenlijk zeggen.
Dat klinkt eenvoudig, maar is het reëel? Natuurlijk niet, want hoe kan de ijsberg eenheid uitstralen terwijl onder de oppervlakte alle kleuren van de regenboog te vinden zijn? We moeten het wel waar kunnen maken, één Amsterdam.