Iedereen zegt blauw

Blauw is wereldwijd de meest populaire kleur. Dat geldt voor alle landen zonder uitzondering. Ongelooflijk toch? In het vragenrondje dat Eef Keijzer en ik regelmatig houden tijdens onze kleurenworkshops, komt meestal een ware regenboog aan favoriete kleuren naar voren. Ik had het dus niet verwacht.

Er blijken wel grote verschillen te bestaan tussen de betekenis die wordt gehecht aan kleuren. Die verschillen zitten vooral tussen China, Japan, Korea en de rest van de wereld.

Kies niet voor blauw

Nog even terugkomend op blauw, als je kijkt naar kleurgebruik bij merken voert blauw ver uit de boventoon. Is blauw ook de favoriete kleur van ontwerpers vraag je je af. Of spelen ze in op de voorkeur van mogelijke klanten en stakeholders? Conclusie is wel dat blauw de minst onderscheidende merkkleur is van allemaal.

Hoe kijken we eigenlijk naar blauw? Bijna overal wordt blauw gezien als een veilige kleur en geassocieerd met blij en gelukkig. Chinezen denken daar anders over: ze denken bij blauw aan macht en betrouwbaarheid, voor Koreanen zit het ‘m meer in frisheid en innovatie. Japanners worden droevig van blauw.

Wat zeggen deze verschillen nu eigenlijk? Zijn ze te verklaren door culturele verschillen tussen (deze drie landen in) Azië en de rest van de wereld? Of zeggen ze iets over het ontwikkelstadium waar deze landen in zitten? China, Japan en Korea zitten niet in hetzelfde ontwikkelstadium, dus die vlieger gaat niet op. Toch is het wel interessant om hier even stil te staan bij China, en dat te koppelen aan Spiral Dynamics.

Spiral Dynamics

In Spiral Dynamics worden acht opeenvolgende ontwikkelstadia of waardesystemen beschreven waar een persoon of een samenleving zich in bevindt. Ieder stadium heeft een eigen kleur en wordt gekenmerkt door bepaalde waarden die op dat moment belangrijk zijn. Chinezen associëren niet alleen blauw, maar ook rood en oranje met macht. Macht is dus een belangrijk ding in China. Macht zie je bij Spiral Dynamics vooral terug in het zg. rode ontwikkelingsstadium, het eerste op het individu gerichte, egocentrische systeem waar rood bijvoorbeeld zorgt voor daadkrachtig management.  

Ironisch is wel weer dat in het volgende ontwikkelstadium blauw de drijfveer schijnt te zijn voor allerlei –ismen, zoals het communisme. Daar kwamen ze in China nu net vandaan. Nou ja, ook hier blijkt dat een snelle conclusie niet zo eenvoudig te trekken is. En aan iedere kleur kun je nu eenmaal verschillende betekenissen toekennen.

Amsterdams of Chinees rood

Als Amsterdammer wil ik toch even afsluiten met rood. Een aantal jaar geleden kon de gemeente Amsterdam geen rood gebruiken op een handelsmissie naar China. Rood was van China en als Amsterdam daar ook mee kwam, kon dat alleen maar tot verwarring leiden.

Geen gekke gedachte, want deze twee beelden lijken qua kleur wel erg op elkaar. Helaas is dat niet op te lossen door andere partijen te vragen geen rood te gebruiken. China kan rood niet claimen als dat elders al een eigen betekenis en invulling heeft gekregen. Gelukkig zijn er meer vormelementen. Als je verder kijkt dan de kleur, zie je genoeg onderscheid tussen Beijing en Amsterdam in de rest van de vormgeving.